Misschien herken je dit: je hebt net gehoord dat je kanker hebt, of je bent midden in een behandeling. Je gedachten racen, je voelt je angstig, verdrietig, boos of misschien wel alle drie tegelijk. Het lijkt alsof je geen controle meer hebt over je leven.

Alles om je heen gaat door, maar voor jou staat de tijd stil.

Je bent niet alleen. Kanker brengt zoveel emoties met zich mee die overweldigend kunnen zijn. Maar er is een hele goede manier om hiermee om te gaan: mindfulness.

In dit artikel lees je precies hoe mindfulness je kan helpen de stormen van emoties te doorstaan en meer rust te vinden, zelfs in deze moeilijke tijd.

Wat is mindfulness precies?

Mindfulness is eigenlijk heel simpel: het betekent aandacht hebben voor het huidige moment. Het is een manier van zijn waarbij je bewust opmerkt wat er nu gebeurt (zowel in je lichaam als in je hoofd) zonder te proberen het te veranderen of ervan weg te lopen.

Als je mindfulness probeert, leer je om op een ontspannen manier aandacht te geven aan wat er nu is. Niet wat er gisteren was of wat er morgen misschien komt, maar wat er NU is. Je leert opmerken wanneer je gedachten afdwalen naar zorgen over de toekomst of spijt over het verleden, en dan breng je je aandacht rustig terug naar het huidige moment.

Mindfulness is geen trucje om problemen te laten verdwijnen, maar een manier om anders met je problemen om te gaan. Het helpt je om minder in gevecht te zijn met wat er is, en daardoor minder stress te ervaren.

Waarom is mindfulness bij kanker zo waardevol?

Als je kanker hebt, komt er een stortvloed aan emoties op je af. Je hebt misschien pijn of andere fysieke klachten, je maakt je zorgen over behandelingen, je bent bang voor wat de toekomst brengt, en misschien vind je het moeilijk om met familie en vrienden over je ziekte te praten.

Juist op deze momenten is mindfulness zo waardevol. Het geeft je een anker in de storm. Het helpt je om even een stapje terug te doen van al die gedachten en gevoelens, zodat je er een stuk beter mee kunt omgaan. En wat het écht doet is dat het je een manier geeft om bij jezelf te blijven, terwijl alles om je heen lijkt te veranderen.

De uitdagingen van kanker

Kanker is niet alleen een lichamelijke ziekte, want ook mentaal kan het erg uitdagend zijn:

Uitdaging 1: Lichamelijke en mentale druk

Een kankerdiagnose brengt vaak direct veel lichamelijke belasting met zich mee. Operaties, behandelingen… ze hebben allemaal hun eigen bijwerkingen. Je voelt je misschien moe, misselijk, of je lichaam voelt opeens anders, en dat kan heel verwarrend zijn.

Maar naast deze lichamelijke belasting is er ook mentale spanning. Angst speelt vaak een grote rol. Denk hierbij aan de angst voor wat de behandeling met je zal doen, of andere angstige gedachten die je dag en nacht bezig kunnen houden.

Uitdaging 2: Het effect op je dagelijks leven

Kanker heeft natuurlijk ook invloed op je dagelijks leven. Misschien kun je (tijdelijk) niet werken, heb je moeite met dingen die eerst vanzelfsprekend waren, of moet je veel tijd besteden aan ziekenhuisbezoeken.

Ook je relaties kunnen veranderen. Sommige mensen weten niet goed hoe ze met je om moeten gaan en trekken zich terug. Anderen willen juist overal bij helpen, wat soms juist niet fijn voor je voelt.

Tijdens al deze veranderingen en uitdagingen kan mindfulness een waardevol hulpmiddel zijn. Het helpt je om steeds weer terug te keren naar het huidige moment, waar vaak nog steeds ruimte is voor kleine momenten van rust en ontspanning.

7 voordelen van mindfulness bij kanker

Tip #1: Begrijp je stress-emmer en hoe die overloopt

Stel je voor dat je een emmer hebt die langzaam volloopt met water. Dit water staat voor alle stress in je leven. Normaal gesproken loopt er ook water uit de emmer. Dat gebeurt als je ontspant, slaapt, leuke dingen doet en sport bijvoorbeeld.

Maar wat als er meer stress binnenkomt dan er wegloopt? Dan raakt je emmertje te vol.

Een kankerdiagnose gooit in één keer een grote hoeveelheid water in je emmer. Opeens zit je met zorgen over behandelingen, onzekerheid over de toekomst, misschien financiële druk, en lichamelijke klachten. Al deze dingen vullen je stress-emmer tot aan de rand.

Als je emmer te vol raakt, merk je dat op verschillende manieren:

• Je voelt je onrustig of angstig
• Je slaapt slechter
• Je voelt je somber, of geïrriteerd
• Je voelt je gespannen, wat zich kan uitten in veel fysieke symptomen

Mindfulness helpt je om water uit je emmer te laten lopen. Door regelmatig mindfulness te beoefenen, creëer je dus ruimte in je emmer. Hierdoor kun je beter omgaan met alle stress die kanker met zich meebrengt, en voorkom je dat je emmer steeds overloopt.

Een simpele oefening is om één keer per dag een korte meditatie te luisteren waarin je alleen maar aandacht geeft aan je ademhaling. Voel hoe de lucht door je neus naar binnen stroomt en door je mond naar buiten. Dit lijkt simpel, maar helpt je zenuwstelsel om tot rust te komen.

De meditatie “Stilte Meditatie” in onze Luisterrust app is daar zeer geschikt voor.

Tip #2: Mindfulness helpt bij pijnvermindering

Lichamelijke klachten en pijn horen helaas vaak bij kanker. Maar wist je dat je relatie met pijn kan veranderen door mindfulness? Onderzoek heeft aangetoond dat mindfulness-beoefening kan helpen om pijn te verminderen.

Hoe werkt dat? Als je pijn hebt, reageer je daar vaak op met spanning en verzet.

“Ik wil hier vanaf”, denk je. Dit verzet maakt de pijn alleen maar erger, want je spant je spieren aan en je stress neemt toe.

Door mindfulness leer je om de pijn te observeren zonder er direct op te reageren. Je merkt de pijn op, maar je vecht er niet tegen. Het klinkt misschien vreemd, maar juist door de pijn toe te laten en er met aandacht bij te blijven, wordt het vaak draaglijker.

Een eenvoudige oefening die kan helpen: als je pijn hebt, probeer dan eens nieuwsgierig te zijn naar die pijn. Waar zit het precies? Hoe voelt het? Verandert het? Door de pijn met aandacht en zonder oordeel te onderzoeken, creëer je wat ruimte tussen jou en de pijn. Je bént niet je pijn, je hébt pijn.

Tip #3: Mindfulness verbetert je slaap

Slapeloze nachten komen vaak voor als je kanker hebt. Je ligt wakker van zorgen, of misschien houden lichamelijke klachten je uit je slaap.

Mindfulness kan helpen om beter te slapen. Door voor het slapengaan bewust tijd te nemen om tot rust te komen, help je je lichaam en geest om de dag los te laten en dieper in slaap te vallen.

Een fijne oefening voor het slapengaan is een bodyscan. Hierbij geef je aandacht aan elk deel van je lichaam, van je tenen tot je hoofd. Je merkt spanningen op en nodigt elk lichaamsdeel uit om te ontspannen. Deze oefening helpt je om uit je hoofd te komen en in je lichaam te zakken, wat het inslapen makkelijker maakt.

De meditatie “Diep ontspannen en langzaam in slaap vallen” is een enorme aanrader binnen de Luisterrust app.

Tip #4: Mindfulness vermindert angst en onzekerheid

Angst en onzekerheid zijn trouwe vrienden van kanker. “Wat als de behandeling niet aanslaat?”, “Wat als de kanker terugkomt?”, “Hoe ziet mijn toekomst eruit?”.

Deze gedachten kunnen je enorm belemmeren. Ze trekken je weg van het huidige moment, naar een onzekere toekomst die alleen in je hoofd bestaat.

Mindfulness helpt je om deze gedachten op te merken zonder erin mee te gaan. Je leert om gedachten te zien als wolken aan de lucht. Ze komen voorbij en gaan weer weg. Je hoeft ze niet te geloven of er iets mee te doen.

Een eenvoudige oefening is om je gedachten een naam te geven: “Ah, daar is de gedachte ‘wat als de kanker terugkomt’ weer.” Door je gedachten te benoemen, neem je er wat afstand van. Je beseft dat je meer bent dan je gedachten.

De meditatie “Stoppen met piekeren” en “angstige gedachten loslaten” zijn enorme aanraders om hiermee te oefenen.

Tip #5: Mindfulness versterkt je immuunsysteem

Wist je dat mindfulness ook een positief effect kan hebben op je immuunsysteem? Onderzoek heeft aangetoond dat regelmatige mindfulness-beoefening ontstekingswaarden in het lichaam kan verlagen en de werking van je immuunsysteem kan verbeteren.

Dit komt doordat mindfulness stress vermindert, en chronische stress heeft een negatieve invloed op je immuunsysteem. Door regelmatig te oefenen met mindfulness, help je je lichaam om beter met stress om te gaan en zich te herstellen.

Een ochtend meditatie van 10 minuten kan al verschil maken. Begin je dag met een korte meditatie waarin je aandacht geeft aan je ademhaling en het opwekken van dankbaarheid. Dit helpt je om met meer rust en aandacht de dag te beginnen, wat je stressniveau de hele dag positief kan beïnvloeden.

Tip #6: Meer ontspannen

Wist je dat mindfulness kan helpen bij het omgaan met stress en angst? Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die regelmatig mediteren, gemiddeld 60% minder angst ervaren binnen 8 weken volgens jama internal medicine. 

Tijdens het meditatie en mindfulness leer je namelijk:

• Je niet te verzetten tegen emoties en gedachten
• Te ontspannen, waardoor je spieren minder verkrampen
• Je aandacht te verplaatsen naar delen van je lichaam die niet pijnlijk zijn
• Dankbaarheid en kracht op te wekken

Vooral de meditatie “is “Kracht tijdens Ziekte” in luisterrust is hiervoor heel geschikt. Je leert om je emoties te accepteren en daarna kracht op te wekken door te denken aan de mensen waar je van houdt. Dit geeft kracht en energie die je nodig hebt om er tegenaan te gaan.

Tip #7: Gebruik Luisterrust om dagelijks te oefenen

Als je nog nooit aan mindfulness of meditatie hebt gedaan, kan het lastig zijn om te weten waar je moet beginnen. Gelukkig is er een app die precies hierbij kan helpen: Luisterrust.

Luisterrust is een Nederlandse app met geleide meditaties die speciaal ontwikkeld zijn voor mensen met stress, angst en onzekerheid: gevoelens die vaak voorkomen bij kanker. De app bevat verschillende meditaties die je kunnen helpen om beter om te gaan met je gedachten, gevoelens en de diagnose.

De meditaties in Luisterrust zijn eenvoudig te beluisteren, ook als je nog nooit gemediteerd hebt. Ze helpen je om op een zachte manier aanwezig te zijn bij wat er is, zonder te proberen het te veranderen of ervan weg te lopen. Juist deze accepterende houding kan enorm helpen bij het omgaan met kanker.

Naast algemene mindfulness-oefeningen, bevat de app ook specifieke meditaties voor het omgaan met lichamelijke klachten, slaapproblemen, en kanker. Je kunt de meditaties op elk moment van de dag beluisteren, waar je ook bent: in de wachtkamer van het ziekenhuis, thuis op de bank, of in bed voor het slapen gaan.

Probeer Luisterrust nu 14 dagen gratis en ontdek zelf hoe mindfulness en meditatie je kan helpen om meer rust te vinden in deze moeilijke tijd. De app is beschikbaar in de App Store en Google Play Store.